Netjes werken levert euro’s op in stikstofbemesting

Als elke kilo telt, hoe ga je dan het beste om met stikstofbemesting? Daar gingen David de Wit en Herman Krebbers op in tijdens hun Vraag-maar-raak sessie op de Akkerbouwdag 2025 over stikstofefficiëntie. ‘Bemest op zijn best.’

‘De stikstofefficiëntie moet omhoog’, stelde David de Wit, praktijkonderzoeker bij Wageningen UR Open Teelten. In Nederland worden de streefwaarden in waterkwaliteit niet gehaald, waarbij bemesting een belangrijke rol speelt. Efficiënter gebruik leidt tot minder stikstofverlies met nadelen voor het milieu. Daarom is het nodig de aan- en afvoer in balans te brengen. Volgens Herman Krebbers, adviseur bij Delphy, draait efficiënt bemesten om de toepassing van de juiste technieken. ‘Bemest op zijn best, dat levert concreet euro’s op’, betoogde hij. Hij gaf daarbij voorbeelden uit zowel bemesting van grasland als op akkerbouwgrond. Met sleepvoetbemesting gaat veel stikstof verloren. Wie bemest met een injecteur, heeft maximaal twee procent emissie van stikstof. Met goede apparatuur valt veel winst te behalen, aldus de adviseur. De zaal was goed gevuld bij deze Vraag-maar-raak sessie. Hoe akkerbouwers aankijken tegen mest verandert met de omstandigheden, stipte Krebbers ergens tijdens de sessie aan. ‘Daar zit een knelpunt. Nu staat er een leuk bedrag tegenover als je als akkerbouwer mest accepteert. Als dat wegvalt, gaan akkerbouwers na de nadelen kijken.’

Hoe verhoog je stokstofbenutting?

Krebbers en De Wit legden de zaal enkele stellingen voor, zoals: hoe verhoog je de stikstofbenutting? Een aanwezige teler gaf aan mest te mengen met water, wat bij hem goede resultaten oplevert. Krebbers gaf aan dat water toevoegen bij slangafvoer steeds vaker voorkomt, maar het wel belangrijk is hoe je te werk gaat. ‘Het water moet goed mengen met de mest en een geschikte, vaak grotere pomp is nodig.’ Een akkerbouwer uit het westen van het land vroeg zich af hoe de technieken in mestbewerking ervoor staan. ‘Het gebruik van drijfmest is ergens in de jaren zeventig bedacht en ik zie mest eigenlijk nog steeds als dooie rommel’, merkte hij op. ‘Waarbij je, als je niet uitkijkt, met veel te zware machines het land opgaat en dat is niet goed voor de bodem.’ Wat heeft mest ons extra te bieden, vroeg de teler zich af? Krebbers reageerde hierop met de opmerking dat goed gefermenteerde mest het bodemleven kan helpen, al moet je dan niet te vroeg met machines het land op gaan, zeker niet bij een natte bodem. ‘Zijn innovaties de sleutel tot een hogere stikstofefficiëntie?’, legde David de Wit de zaal voor. Een beleidsmedewerker van de provincie Brabant vond dat ook kijken naar de uitspoelingsgevoeligheid van gewassen een rol speelt. Voor de provincie is dat van belang bij het behalen van bodemdoelen. De Wit gaf aan dat de keuze voor een gewas inderdaad veel invloed kan hebben op de efficiëntie. ‘Granen en bieten zorgen voor veel minder uitspoeling’, zei hij.

Meer weten

‘We moeten veel meer gaan meten om te weten hoeveel stikstof er precies nodig is. En kijken naar de onderlinge verhouding tussen mineralen’, merkte een deelnemer aan de sessie op. Metingen doen blijft bij dit onderwerp van groot belang, beaamde Krebbers. Hij adviseerde een N-mineralenmeting van het eigen bedrijf naast andere analyses te leggen om zo het bedrijfsbeeld te kunnen schetsen. ‘Eigen data op dit gebied is heel waardevol.’ Ook het delen van gegevens met andere akkerbouwers kan veel opleveren. ‘Er zit potentie in data, op dit terrein is dat nog niet voldoende ontwikkeld.’ Tenslotte was er de vraag of een stikstofefficiëntie, dus de balans tussen in- en uitvoer, van 75% haalbaar is voor de akkerbouw? Momenteel ligt in Noordwest-Europa de stikstofefficiëntie gemiddeld op 55%, terwijl de Boerderij van de Toekomst met 78% een stuk hoger uitkomt. Een aanwezige gaf aan dat 75% niet voor iedereen haalbaar is, en veel afhangt van de gewassen en rassenkeuze. ‘Al zullen er vast een paar voorlopers zijn die zich hierop richten en voor wie het haalbaar is.’

De Akkerbouwdag 2025 was een mooie mix van demonstraties, nieuwe technieken en inhoud met de Vraag-maar-raak sessies over actuele landbouwonderwerpen.