Teeltsysteem en -technieken bepalend voor weerbaarheid uienteelt

Om te zorgen voor een weerbare uienteelt is experimenteren met teeltsystemen en technieken nuttig, vertelden onderzoekers Paul van Eijk, Dominique Cammaert en Hilfred Huiting tijdens de Vraag-maar-raak sessie op de Akkerbouwdag. Een aantal akkerbouwers gaf aan al te experimenteren met bijvoorbeeld teelt op bedden en ruggen.

Praktijkonderzoek naar uienteelt loopt al sinds 2017 via het onderzoeksprogramma Uireka. Inmiddels is Uireka-3 in de eindfase, vertelde Paul van Eijk, die naast WUR-onderzoeker ook programmaleider Uireka is. Telen met minder nutriënten, water en middelen stond bij Uireka-3 centraal. Vanaf volgend jaar gaat Uireka zich richten op onder meer ziekte- en plagenbestrijding, irrigatie en onderzoek naar weerbare rassen. Dominique Cammaert, onderzoeker akkerbouw en vollegrondsgroente bij Delphy, vertelde over proeven die sinds 2020 op de proeflocatie Colijnsplaat zijn gedaan met verschillende teeltsystemen en -technieken. Telen op verhoogde bedden van 1,5 meter en in ruggen zijn getest, waarbij ruggen uiteindelijk de voorkeur kregen boven bedden. ‘Bedden bleken lastiger te rooien’, legde Cammaert uit. Bij ruggen viel op dat een afstand van vijftig centimeter voor minder druk op de planten zorgt dan bij 75 centimeter. Een kortere afstand verhoogt de rooibaarheid. Op haar vraag wie in het publiek, ervaring had met ruggen en bedden, gaf een akkerbouwer aan sinds twee jaar te experimenteren met beide systemen. Aanleiding waren voor hem een probleem met fusarium en ongelijkheid in het veld. De resultaten kunnen per jaar verschillen, gaf deze teler aan. ‘Vorig jaar ging het telen in bedden en ruggen van een leien dakje. Dit jaar hebben we al veel moeten beregenen en gaat het allemaal veel lastiger.’

Colijnsplaat

De omstandigheden spelen volgens Cammaert ook bij de proeven op Colijnsplaat een grote rol. In 2023 werkten verhoogde bedden goed omdat ze weerstand boden tegen veel regen, in andere jaren speelt dit veel minder. Ook speelt bij het kiezen voor een teeltsysteem de aanpasbaarheid van machines een rol. Teelttechnische aanpassingen kunnen een gezonde uienteelt behoorlijk beïnvloeden, gaven de onderzoekers aan. Kies je bijvoorbeeld voor beregenen via een haspel, druppelirrigatie of gewoon maar regen afwachten? Een teler in het publiek gaf aan zich te verdiepen in druppelirrigatie. Zijn ervaring met beregenen was dat er te veel vocht in de grond achterblijft waardoor de ziektedruk wordt opgevoerd. In de Vraag-maar-raak-sessie wilde een teler weten wat er te verwachten is van de veelbelovende biostimulanten. Hebben de onderzoekers daar al resultaten van? Levert dit hogere hectareopbrengsten op? WUR-onderzoeker Hilfred Huiting gaf aan dat in het algemeen wordt aangenomen dat biostimulanten een positief effect hebben op teelten, maar dat claims in de markt vaak nog geen wetenschappelijke onderbouwing hebben. Daarnaast speelt de discussie of het gebruik van biostimulanten bij een verminderde bemesting niet zal leiden tot een schralere bodem met alle nadelen van dien.

Hoofdpijndossier

Op de vraag van de presentatoren wat het grootste hoofdpijndossier is in de uienteelt, kwam van een aanwezige teler het antwoord ‘trips’. Daarover is juist een ander project als spin-off van Uireka opgestart, waarbij wordt ingegaan op teeltmaatregelen om gerichter te kunnen ingrijpen, gaf Huiting aan. Wel gaf hij aan dat teeltmaatregelen op bijvoorbeeld het gebied van beregening invloed kunnen hebben op de verspreiding van trips. Zo kan de vorming van dauw op bladeren effect hebben op de aanwezigheid van deze insecten. Huiting wees ook op beslissingsondersteunde systemen (BOS) om problemen effectief aan te pakken. Die bieden een akkerbouwer mogelijkheden om beslissingen nemen over gewasbescherming, bemesting en andere aspecten van de teelt. ‘We moeten onze kennis blijven vergroten om in de uien aan de markt te blijven met alle beperkingen die er zijn, in het bijzonder het wegvallen van middelen’, aldus Huiting.