Robotica: akkerbouwer kan leren van melkveehouder

‘Twintig jaar geleden waren melkveehouders ook huiverig over robotica in de stal. Kijk nu eens naar alle melkrobots. Iets soortgelijks staat ook akkerbouw te wachten’, voorspelt Casper van Oostrum van machineleverancier Abemec. ‘In zekere zin heeft de akkerbouw stilgestaan.’ Abemec zal op Future Farming & Food Experience onder meer de Farmdroid en de Ecorobotix showen.

Regionale verschillen

Inmiddels rijden er in Nederland al een kleine honderd ARA Ecorobotix rond in Nederland. Een spotsprayer die plaatsspecifiek gewasbescherming toepast. De onkruidwieder/zaaier Farmdroid moet het nog met een handjevol gebruikers doen, maar is ook in opmars. Gevraagd naar de trends in mechanisatie/robotisering zegt Casper van Oostrum van Abemec: ‘Landelijk zie je best verschillen. Op de zandgronden willen ze graag veel opschalen: groter, zwaarder. Zijn ze al blij als ze met minder handjes de akkers kunnen bewerken. In de Flevopolder is het meer kleinere en lichtere machines. Overall zie je vooral meer belangstelling voor minder gebruik van chemische middelen.’

En daar komen machines als de Ecorobotix in beeld? Een spotsprayer die de belofte in zich heeft van 95 procent minder gebruik aan chemische middelen.
‘Zeker. Je merkt daar dat de Ecorobotix een relatief makkelijke businesscase is voor boeren. Je kunt makkelijk uitrekenen wat het je oplevert. En het lost direct –zichtbaar- een probleem  op, los van dat het een opbrengstvermeerdering van 5-10 procent oplevert. Maar het blijft best een investering. Wat je ziet is dat akkerbouwers het toch steeds vaker overwegen omdat de maatschappij erom vraagt. Los van de business case.’

Zelfrijdende trekkers, elektrische trekkers, autonome wieders en zaaiers. Spotsprayers… Zien de akkers er in Nederland qua bewerking er totaal anders uit dan nu?
‘Dat denk ik wel, al moet de boer nog vertrouwen tanken. Maar kijk naar de melkveehouderij. Daar was men twintig jaar geleden ook sceptisch over robotica. Kijk wat er nu staat aan (melk)robots. In die zin heeft de akkerbouw wel een beetje stilgestaan. Het is onvermijdelijk dat robotisering ook in de akkerbouw door gaat breken.’

Over dat vertrouwen gesproken… In de markt hoor je ook toch veel gemopper. En dat zit ‘m vooral in de software. De machine/robot werkt wel, de data van de boer is ook op orde, alleen de koppeling tussen die twee, blijft ingewikkeld. Zoals met veel software. Voor boeren lijkt dat (naast een kostenplaatje) een hobbel om over te stappen op robotica.
‘Terecht punt. Wij horen die geluiden ook. Bij een spotsprayer als Ecorobotix is dat probleem minder groot, en wordt daardoor misschien ook wel beter verkocht. Die machine koppel je aan de trekker en werkt zoals je gewend bent, alleen dan plaatsspecifiek. Bij andere robotica heb je inderdaad vaker te maken met meer (software) koppelingen. Ik denk dat het alles met vertrouwen te maken heeft. Een Farmdroid doet er nu 2,5 dagen over waar een loonwerker er in een dag klaar mee is. Maar de Farmdroid kan wel autonoom door. Ook ’s nachts. Alleen de boer zit er toch nog met argusogen naar te kijken. Gaat net wel goed? Ook wat betreft die storingen. Belangrijk in dat kader is dat je kunt vertrouwen op een leverancier. Wij als Abemec geven (samen met Doorgrond als software leverancier) een commitment af dat we storingen snel verhelpen. Als dat vertrouwen er is, denk ik ook dat de boer eerder durft om te schakelen naar robotica. Zagen we ook met de Ecorobotix. Het vertrouwen groeide toen toen de machine zich in het veld kon bewijzen. Robotica vraagt echter ook een andere bedrijfsvoering van de boer. Ander gedrag. Het hele bedrijf is al een puzzel, dit is een puzzelstukje dat erbij komt. We merken het bijvoorbeeld bij de Naio-machines. Anders dan bij de Ecorobotix kun je die niet achter de trekker hangen en met dezelfde middelen je probleem oplossen. De Naïo werkt stand alone en is voor de boer veel lastiger (ook software technisch) in te passen in de werkzaamheden. Andere uitdaging misschien nog voor de boer: zijn wensenlijst is zo groot en het aantal aanbiedingen/innovaties nog groter… De wensenlijst om problemen op te lossen is groter dan het beschikbare budget. De boer moet keuzes maken. En niet elke business case is even simpel te maken.’

Toch is de trend meer robotica. Want? Goedkoper? Efficiënter?
‘Als je bijvoorbeeld moet stippen voor aardappelopslag, kost dat mankracht. Dat kan een spotsprayer oplossen. Het bespaart ook op chemische middelen. Dat vraagt de maatschappij weer. Toch denk ik dat het belangrijkste argument van de boer is om bijvoorbeeld aan spotspraying of andere manieren van mechanische onkruidbestrijding te doen, de gezondheid van het gewas. Als je minder middelen hoeft te gebruiken, komt er ook geen tijdelijke groeistop in het gewas. Zo kan een gewas ook de eigen biologische afweer vergroten. Een gezonder gewas levert een grotere opbrengst op. De trend is echt: meer robotica en meer plaatsspecifiek.’

Vraagt de Nederlandse markt ook om andere algoritmes? Moeten we eigen software ontwikkelen?
‘Gewassen zijn hier of in pakweg Zwitserland niet anders. Maar de kleur van de grond kan afwijken. En dan kan een machine op basis van AI-informatie andere keuzes maken. Dus ja, we moeten er wel een Nederlands sausje over heen gieten. Neem iets als opslag bij aardappelen. Dat is echt een typisch Nederlands probleem.’

Maar de akkerbouw ziet er over tien jaar echt anders uit in Nederland?
‘Fendt maakt inmiddels een werkbare elektrische trekker. Autonoom rijden maakt, stap voor stap, vorderingen. The next big thing in robotica? Ik denk dat dat vooral zit in gerobotiseerde onkruidbestrijding. Schoffelen, zaaien, spuiten… Je ziet ook dat er in het herkennen van virussen en plagen in (bijvoorbeeld) aardappelgewassen grote stappen worden gezet. Dankzij camera’s worden plagen beter ontdekt en kun je ze beter bestrijden. Dat er interesse is van de boer, zien wij hier ook aan het aantal vragen dat we krijgen voor demonstraties. Die nemen flink toe.’ De akkerbouwer lijkt dus geïnteresseerd. Naar net als de melkveehouder twintig jaar geleden, moet-ie misschien nog even vertrouwen tanken. Misschien wel om te beginnen op Future Farming & Food Experience, 30 mei Boerderij van de Toekomst, Lelystad.