‘Kwaliteit boven snelheid met oogstrobot Artemy voor trostomaten’

Bij teeltbedrijf ACRES in ‘s-Gravenzande loopt een pilot met een Artemy oogstrobot voor troscherrytomaten. Deze oogstrobot is ontwikkeld door Certhon en Denso. Dit project dat draait binnen het NPPL-R programma is bedoeld om de potentie van een oogstrobot aan te tonen.

Het oogsten van trostomaten is op dit moment een arbeidsintensief proces waarbij telers sterk afhankelijk zijn van menselijke arbeid. WUR-onderzoeker Monique Bijlaard: ‘Als het vinden van oogstmedewerkers een probleem is en de arbeid duurder wordt, heeft een oogstrobot mogelijk potentie. Het is nog wel een uitdaging om de aanschaf van een oogstrobot terug te verdienen. Dit kan met een rekenmodel in businesscase vorm inzichtelijk worden gemaakt.’

Geen kasinrichting hetzelfde

Geen enkele kas, bedrijfsuitrusting of werkmethode is hetzelfde. Bijlaard: ‘Certhon heeft de robot aangepast aan de specifieke situatie van de hogedraadteelt bij ACRES. Elke tuin heeft zijn eigen specifieke teeltuitrusting en zo is elk teeltbedrijf uniek. De teeltgoot kan bijvoorbeeld op een andere hoogte hangen. De camerahoogte op de robot kan dan verschillend zijn per bedrijf. Of bijvoorbeeld de buisrail waar de robot overheen loopt, ligt niet vlak. Dit kan een probleem zijn voor de robot. Het type oogstkrat kan per bedrijf anders zijn. Daarop moet de robot ook worden aangepast. Afhankelijk van de klant kunnen deze hoger of lager zijn, zodat er meer of minder trossen in kunnen.’ Ook de eventuele knelpunten bij de werkwijze, zoals de looproute en het aantal keren oogsten, moeten in beeld worden gebracht. ‘Voor andere werkzaamheden in een pad, bijvoorbeeld voor het gewasonderhoud of scouten naar plagen, moet je rekening houden met waar de robot aan het werk is. Door de juiste planning te maken, komt een medewerker niet in het pad terecht waar de robot bezig is.’

Logistieke uitdagingen

Het project is kortgelegen van start gegaan met het testen van de oogstrobot op de tuin. Voor die tijd zijn de logistieke uitdagingen aangepakt. Van Es: ‘Bijvoorbeeld voor het kettingbaansysteem dat wij (in plaats van een inductiesysteem) gebruiken voor het interne transport van volle karren naar de verwerkingsruimte. Er moet rekening mee worden gehouden dat de oogstrobot onverwachts uit een pad kan komen, terwijl er net een kar langsrijdt en een botsing ontstaat. Het zelfstandig wisselen van pad door de oogstrobot moet ongestoord kunnen verlopen. Bovendien moet er rekening worden gehouden met verschillende spoormaten en buisdiameters van de buisrail. Daar moet de oogstrobot ook technisch op zijn aangepast.’ Over de pilotfase zegt de teler: ‘De oogstrobot moet zich in eerste instantie focussen op kwaliteit en dan pas op snelheid. Het is belangrijk dat alle trossen met de juiste kleurschaal eraf worden gehaald zonder schade aan gewas en vruchten toe te brengen. Bovendien moet de robot zelfstandig een pad kunnen oogsten.’

Tomatenteler Juri van Es, directielid bij ACRES: ‘De inzet van de oogstrobot Artemy biedt een innovatieve oplossing voor structurele uitdagingen, zoals stijgende arbeidskosten en een tekort aan arbeidskrachten.‘

Standaardisering nodig

Timo Kleijwegt, Product & Sales Manager bij Certhon: ‘Elke teler heeft zijn eigen  specifieke wensen. Maar het is onmogelijk om die allemaal in te bouwen in een robot. Daarom moeten we toewerken naar een standaard die voor elke teler werkzaam is. Wij moeten ons als robotbouwer aanpassen aan teeltomstandigheden, maar een teler zal zich ook moeten aanpassen aan de robot. Voor WUR ligt daar binnen het NPPL-R project een mooie onafhankelijke rol, om te zien welke aanpassingen aan beide zijden nodig of nuttig zijn. Bijvoorbeeld door te kijken welke vorm van gewasonderhoud, zoals clippen en indraaien, het meest optimale is om de robot succesvol te laten werken.’ Verder kunnen de WUR-onderzoekers een rol als ‘scheidsrechter’ vervullen tussen Certhon/Denso en telers, door onafhankelijk de prestaties van de oogstrobot te valideren.

Autonome padwissel

De Artemy oogstrobot kan een etmaal doorwerken. Wel is het nodig om tussendoor na 5,5 uur de accu handmatig te verwisselen. Op de oogstrobot is plaats voor zeven oogstkratten. Als deze gevuld zijn met trossen rijdt de robot autonoom naar trolley-karren met 24 kratten, waar volle met lege kratten gewisseld worden. Deze trolley is samen met Metazet, speciaal voor dit doel, ontwikkeld. Als-ievol is, rijdt de trolley via interne transportsysteem (kettingbaan) naar de verwerkingsruimte. Kleijwegt: ‘Onze robot doet autonoom de wissel naar een volgend pad. Dat vraagt ook om goede communicatie en samenwerking met het interne logistiek systeem. Zodat de oogstrobot niet uit een pad komt rijden en daar een transportkar blokkeert.’ Qua veiligheid van botsen is dat geen probleem, maar de hele logistiek ligt dan wel tijdelijk stil.

Werkende oogstrobot beoordelen

Bijlaard gaat de oogstrobot in actie beoordelen. ‘Waar staat de techniek; wat gaat er goed en wat fout. En wat zijn de opvallende verschillen tussen mens en oogstrobot. Hierbij gaat het om de snelheid en juistheid van oogsten, de kwaliteit van het product, oftewel de na-oogstkwaliteit. Bij de juistheid gaat het erom of de robot geen onrijpe tros meeneemt, geen steel van een vrucht of gewasdraad doorknipt. Dus of de robot het goed of fout doet.’ Voor de beoordeling gaat de onderzoeker in overleg met de teler om de meest belangrijke punten te bepalen. ‘Dat zijn zaken zoals geld, tijd, werkgemak en onderhoudsgevoeligheid. Hiermee gaan we de businesscase doorrekenen op basis van de bevindingen, zodat de teler kan bepalen of hij deze robot koopt of niet. Voor een teler zijn bijvoorbeeld de, oogstkwaliteit, productkwaliteit en ook terugverdientijd van belang.’

Samenwerking bij ontwikkelen

Certhon is blij met de bereidheid van teeltbedrijf ACRES om de robot in hun kas te mogen ontwikkelen. Kleijwegt: ‘We waarderen het enorm dat we die gelegenheid krijgen. We hebben zulke telers echt nodig om robotisering samen tot een succes te maken. Want een robot is niet direct al perfect. Ervaringen met telerscontacten uit het verleden: ‘bel me maar wanneer hij klaar is’, dat werkt dus niet.”