Op het biologische akkerbouwbedrijf van Bas van den Dries in Dronten (Fl.)  onthulde recentelijk de Nederlandse startup Trabotyx haar laserwiedrobot TOR. Trabotyx schakelt hiermee om van een mechanisch werkende onkruidrobot naar lasertechnologie.

Trabotyx had in 2024 -voor de introductie van de TOR- een mechanisch werkende wiedrobot gebouwd, die met een mini-freesje de met camera’s gedetecteerde onkruidjes ondergronds afknipte. ‘Het afgelopen jaar zijn we druk bezig geweest om de ontwikkeling van een laserrobot met TOR als eindresultaat’, vertelt Tim Kreukniet, oprichter van Trabotyx. ‘In het natte voorjaar 2024 liepen we aan tegen mechanische limieten van de techniek. Tegelijkertijd zien we de interesse van telers verschuiven naar lasertechniek, onder andere door de vele filmpjes van Carbon Robotics.’ Na een paar weken met de Tor laserwieder in het veld, concludeert Kreukniet dat laser de winnende technologie is om van onkruiden af te komen.  ‘Met een laser beroer je de grond niet, waardoor je geen nieuw zaaibed voor onkruiden creëert. En je kunt heel dicht op het gewas komen zonder gewasschade aan te richten. We wilden een autonoom werkende machine ontwikkelen, ook op basis van vragen van biologische telers. Een machine die dus zelfstandig werkt met een duidelijke terugverdientijd voor telers vanaf vijftig hectare.’

Stoppen van fotosynthese

De TOR is ontwikkeld als autonome laserwieder voor biologische akkerbouw. TOR refereert aan thorough ofwel doortastend en Thor, de naam van de Noorse god van de donder. TOR werkt met camera’s die onkruiden detecteren. Via AI krijgt Tor de opdracht om de onkruiden met blauw diodelaserlicht te raken. ‘Dat verandert het chlorofylprofiel van de plant, waardoor de fotosynthese stopt en de plant afsterft’, legt Kreukniet uit. ‘Je ziet binnen enkele uren het effect van de laser op het getroffen onkruid. We moeten nog testen hoeveel laserlicht voldoende is voor complete afsterving van onkruid. Voor de effectiviteit van de laser is het belangrijk om de robot in te zetten als de onkruidjes nog klein zijn, van twee millimeter tot maximaal dertig millimeter. Bij groter onkruid moet je lang laseren en dat kost capaciteit.’ De laser is in drie standen in te stellen: hit, overdose en extreme en verwijdert tot vijf onkruiden per seconde. TOR kan wieden in peen, pastinaak, lelies, rode biet en uien. Volgens seizoen komen daar in elk geval spinazie, witlof en cichorei bij. ‘Vier weken na de eerste datacollectie hebben we een werkend model voor een nieuw gewas, die we continu verbeteren’, zegt Kreukniet.

De TOR autonome laserwieder van Trabotyx op de Biovelddag op 3 juli in Lelystad. Vanwege de veiligheid is het gedeelte waar de lasers actief zijn, afgeschermd met rubber doek. Afhankelijk van het gewas kan dit aangepast worden.

Breed inzetbaar

Het frame van de TOR-laserrobot is flexibel af te stellen, waardoor TOR inzetbaar is in verschillende teelten en teeltsystemen. TOR is verkrijgbaar in drie uitvoeringen met een werkbreedte van respectievelijk 1,5 meter (Flex), 1,8 meter (Bulbs) en 3 meter (Pro). En heeft 2, 4 of 6 lasers, afhankelijk van het model. Voor elke rij of rug wordt een laser met een vermogen van 100 of 200 watt gemonteerd, met een bereik van 25 bij 25 centimeter. TOR werd tijdens de introductie nog met een afstandsbediening bestuurd, maar navigeert uiteindelijk op basis van RTK-gps. De maximale werksnelheid van het voertuig is vijfhonderd meter per uur. De breedste uitvoering, TOR Pro met 4 lasers, heeft een capaciteit van maximaal 0,15 ha/u en doet dus tot 6 uur en 30 minuten over 1 hectare. Een verwisselbare batterij en een zonnepaneel zorgen voor de benodigde energie en een batterij is voldoende voor tien uur wieden. Dag en nacht, indien nodig. Het voertuigplatform is afkomstig van

Veel testen

FieldWorkers, waarmee Trabotyx samenwerkt laat weten: ‘Dit teeltseizoen willen we de TOR-robot nog veel testen en meer data verzamelen. Voor seizoen 2026 bouwen we tien laserwieders voor de verkoop. En zetten we een landelijk serviceteam op om gebruikers te ondersteunen bij de toepassing van de robot.’

Tim Kreukniet, oprichter van Trabotyx ziet uiteindelijk meer in lasertechnologie dan mechanische techniek waar de eerste robot van Trabotyx mee werkte. ‘Met een laser beroer je de grond niet, waardoor je geen nieuw zaaibed voor onkruiden creëert. En je kunt heel dicht op het gewas komen zonder gewasschade aan te richten’, zegt Kreukniet.