Met NPPL maximale uit veldspuit halen met minimaal gebruik

05-06-2025 door Ank van Lier (tekst), Koos Groenewold (beeld)

Frans Meerse schafte vorig jaar een nieuwe veldspuit aan. Door deelname aan NPPL wil hij verdere stappen zetten op het gebied van plaatsspecifieke gewasbescherming. Een kennismaking met een niet ‘doorsnee akkerbouwer’.

Frans Meerse is geen ‘doorsnee’ akkerbouwer. Zijn bedrijf is namelijk niet zo groot; 32 hectare. Daarnaast werkt Meerse vier dagen in de week buiten de deur, als team- en studieleider van de opleiding Bedrijfskunde & Agrifoodbusiness aan de Aeres Hogeschool in Dronten. ‘Om een volwaardig inkomen uit het bedrijf te kunnen halen, zou ik het areaal flink moeten uitbreiden’, zegt hij. ‘Dat heb ik overwogen, maar bleek niet haalbaar door de hoge grondprijzen en de beperkte beschikbaarheid van grond.’ Meerse heeft daarom de keuze gemaakt om het akkerbouwbedrijf te combineren met een baan buitenshuis. ‘Op die manier kan ik mijn week leuk en afwisselend invullen. Samenwerken met diverse collega’s en de mogelijkheid om het onderwijs vanuit de praktijk vorm te geven, maken deze combinatie waardevol. Het feit dat mijn werkzaamheden niet gebonden zijn aan een rooster creëert ook voldoende flexibiliteit om op het bedrijf aanwezig te zijn wanneer dit nodig of belangrijk is.’

Efficiënte machines

Ondanks de relatief beperkte bedrijfsomvang beschikt Meerse, die teelt op lichte zavelgrond, over een behoorlijk modern machinepark. De laatste jaren investeerde hij onder meer in een nieuwe veldspuit, een kunstmeststrooier, een ploeg en een zaaimachine. ‘Ik hecht veel waarde aan goede machines, die up-to-date zijn. Omdat ik ook buiten de deur werk, heb ik niet heel veel tijd om de werkzaamheden uit te voeren. Een modern machinepark zorgt voor een grotere bedrijfszekerheid, ook is er minder risico dat ik stil kom te staan. De laatste jaren heb ik een groot deel van mijn machinepark kunnen vernieuwen.’

Akkerbouwer Frans Meerse investeerde vorig jaar in een Kverneland iXTrack T4-veldspuit. Het gaat om een getrokken machine voorzien van 33 meter brede aluminium spuitbomen op een spoorbreedte van 1.50 meter. De veldspuit met aluminium spuitbomen heeft een tankinhoud van 4000 liter. Meerse heeft een up-to-date machinepark, waarmee hij volgens eigen zeggen meer dan voldoende capaciteit heeft voor zijn bedrijfsomvang.

Verbeterslag maken

Vorig jaar schafte Meerse een nieuwe Kverneland iXTrack T4-veldspuit aan. De spuitdoppen zitten op 25 centimeter afstand van elkaar en zijn per dop schakelbaar. ‘Ik kan niet variëren in de dosering per dop, maar wel elke dop afzonderlijk aan of uit zetten’, zegt Meerse, die al beschikte over de benodigde gps-techniek. ‘Daarbij biedt de spuit de mogelijkheid voor spotspraying.’ Vorig jaar experimenteerde de akkerbouwer al met plaatsspecifieke gewasbescherming. Op de Agritechnica kwam hij in contact met een bedrijf dat taakkaarten maakt aan de hand van dronebeelden. ‘Zo wordt de positie van onkruiden in beeld gebracht en kun je deze door middel van spotspraying gericht tegengaan. Ik beproefde dit toen met veenwortel in aardappel. Dat ging op zich goed, maar ik wil nog een verbeterslag maken. Onder andere omdat de taakkaarten vorig jaar nog onvoldoende nauwkeurig waren.’ Om die reden meldde Meerse zich aan voor deelname aan de Nationale Proeftuin Precisielandbouw (NPPL). ‘Ik wil de mogelijkheden om plaatsspecifiek te werken met mijn veldspuit maximaal benutten, om zo het middelengebruik op mijn bedrijf te reduceren, kosten besparen en opbrengsten verhogen. Natuurlijk zou ik dit ook zelf kunnen uitzoeken, maar deelname aan NPPL geeft een extra stimulans en vormt een stok achter de deur.’

Akkerbouwbedrijf Meerse (Lelystad)

Meerse is naast team- en studieleider akkerbouwer op 32 hectare grond. Hij teelt 10,5 hectare tafelaardappelen, 10,5 hectare wintertarwe, 5,5 hectare rode zaaiuien en 5,5 hectare suikerbieten.

Focus op grassen

Meerse gaat dit jaar aan de slag met plaatsspecifieke gewasbescherming onder begeleiding van NPPL-expert Sophie Wildeboer. ‘Bij spotsprayen richten we ons nu specifiek op grassen in de teelt van uien en suikerbieten’, zegt Meerse. ‘Middelen die je kunt inzetten tegen grassen zijn namelijk relatief duur, dus daarmee is het meeste kostenvoordeel te behalen. Daarbij zijn grassen makkelijk te onderscheiden van de plantjes. En de herbiciden die we inzetten om grassen te bestrijden, hebben geen negatief effect op de gewasgroei. Gaat het onverhoopt mis, dan is er geen man overboord.’ Als hij het spotsprayen goed onder de knie heeft, wil Meerse deze techniek ook gaan inzetten voor het spuiten van andere onkruiden. ‘Denk aan distels en kruiskruid. De contactmiddelen die we nu volvelds inzetten, kunnen leiden tot groeivertraging. Door plaatsspecifiek te werken kunnen we deze negatieve effecten hopelijk verminderen en de opbrengsten verbeteren.’

‘Precisietechnieken hoeven niet per se ingewikkeld te zijn’

Frans Meerse wordt begeleid door NPPL-expert Sophie Wildeboer, onderzoeker precisielandbouw aan Wageningen Universiteit & Research (WUR). ‘Met simpele aanpassingen flinke winst te boeken.’ ‘Waarom Frans een interessante deelnemer is voor NPPL? Onder meer omdat hij al een geschikte veldspuit had om plaatsspecifiek te kunnen werken. Daarbij is Frans enthousiast en nieuwsgierig naar de mogelijkheden van nieuwe technieken. We hebben ook gekeken of plaatsspecifiek variabel bemesten interessant zou zijn om mee aan de slag te gaan, maar dat biedt weinig meerwaarde omdat de percelen van Frans behoorlijk homogeen zijn. Om die reden ligt de focus op plaatsspecifieke gewasbescherming. We hopen bij het plaatsspecifiek spuiten op basis van taakkaarten duidelijker te krijgen met welke partij Frans het beste kan samenwerken voor het maken van de taakkaarten en welk model de onkruiden het beste kan herkennen. Om de mogelijkheden van de spuit optimaal te benutten, is het ook belangrijk dat de taakkaarten hierop aansluiten. Bij een dopafstand van 25 centimeter wil je een taakkaart met eenzelfde nauwkeurigheid. Het mooie aan deze NPPL-deelnemer is ook dat we kunnen laten zien hoe ondernemers op een laagdrempelige manier aan de slag kunnen met precisietechnieken. Zonder taakkaarten, maar door bepaalde doppen uit te zetten, kun je ook al flink besparen op gewasbeschermingsmiddelen. Bij Frans laten we zien: precisietechnieken hoeven niet per se ingewikkeld te zijn en je hoeft ook niet altijd een externe partij in te schakelen. Met simpele aanpassingen kun je veel winst boeken.’

Sophie Wildeboer: ‘Met simpele aanpassingen kun je veel winst boeken.’

Reductie werkzame stoffen

Naast het spotsprayen op basis van taakkaarten beproeft Meerse het plaatsspecifiek spuiten zonder taakkaarten. Wildeboer attendeerde hem op die mogelijkheid. ‘Het feit dat ik per dop kan schakelen, biedt de mogelijkheid om alleen de doppen aan te zetten waarmee je daadwerkelijk boven het gewas rijdt. We hebben dit in de aardappelen inmiddels beproefd met bladmeststoffen en fungiciden tegen phytophthora. Normaal spuiten we hier met drie doppen boven de rij, maar als je er één uitzet, wordt de aardappelplant toch goed geraakt. Op deze manier bespaar je dus op een eenvoudige manier een derde op de hoeveelheid gewasbeschermingsmiddel die je inzet totdat de aardappelen dicht staan. Wellicht kunnen we met deze techniek ook het gebruik van insecticiden in suikerbieten reduceren.’

Meerse hoopt -door de mogelijkheden voor plaatsspecifieke gewasbescherming maximaal te benutten- ook de inzet van werkzame stoffen te reduceren. ‘Vanuit On the way to PlanetProof en afnemers zijn we wat dit betreft gebonden aan maximale hoeveelheden werkzame stof. Door plaatsspecifiek te werken, creëer je extra ruimte en heb je meer mogelijkheden om in te grijpen en te corrigeren als het écht nodig is.’

Frans Meerse (36) heeft een akkerbouwbedrijf in Lelystad. Hij is de derde generatie aan het roer van het bedrijf. Meerse is daarnaast werkzaam op de Aeres Hogeschool in Dronten. Meerse laat de taakkaarten maken door een extern bedrijf. Hij heeft zich ook wel georiënteerd op het zelf maken van taakkaarten, maar betwijfelt of de kwaliteit van de dronebeelden dan goed genoeg zal zijn.