NPPL-R Jaarevent tuinbouw (2): ‘Weggeefpercentage’ door robot fors minder

Technisch gezien is de Gearbox sorteerrobot voor puntpaprika tot grote prestaties in staat. Vervolgens is het de kunst de sorteerinstellingen goed te kiezen. Dat is nog niet zo eenvoudig, aldus WUR-onderzoeker Menno Sytsma.

‘Van gevoel naar technologie’, luidde de titel van de inleiding van onderzoeker Sytsma vorige week op het jaarevent voor NPPL-R in Bunnik. Hij houdt zich voor NPPL-R bezig met de implementatie in de praktijk van de sorteerrobot van Gearbox. Het apparaat draait sinds afgelopen zomer op puntpaprikabedrijf Frestia in Honselersdijk. De traditionele handelsnormen voor groenten en fruit als van het KCB -soms met extra eisen door de afnemer- zijn voor veel kwaliteitscriteria niet spijkerhard: ‘een vlekje mag niet groter zijn dan een speldenknop’, ‘het product moet nagenoeg vrij zijn van schade’, of ‘een vrucht moet nagenoeg recht zijn’ om in aanmerking te komen voor een specifieke kwaliteitsklasse.

Gearbox Innovations. Robot verpakt en sorteert paprika’s in De lier.

Robot wil harde criteria

Voor een goed ingevoerde, ervaren keurmeester geven deze omschrijvingen voldoende houvast om kwaliteitsbeslissingen op te baseren. Voor een robot -als in dit geval voor puntpaprika- blijkt dit niet op te gaan. ‘Het onderscheid tussen een goede en foute paprika is nog geen probleem, het wordt pas lastig als de kwaliteit van een product op schuift in de richting van kwaliteitsgrenzen. Is het klasse I, of klasse II, of zelfs afkeur? Waar een keurmeester kan leunen op door vakkennis en ervaring ontwikkelde gevoel, kan een robot dat (nog) niet. ‘Een criterium als “nagenoeg schadevrij” is voor een robot niet te hanteren. In plaats daarvan zijn voor de machine-instellingen harde, dus niet aan interpretatie onderhevige besliscriteria vereist.’ Sytsma noemt nog een voorbeeld waar een sorteerrobot tegenaan kan lopen: het effect van seizoensinvloeden op de kwaliteit. ‘De doorkleuring van het product kan in het voorjaar langer duren dan later in het seizoen, dat heeft consequenties voor de criteria die gesteld worden om in een klasse te vallen.’ Wat het effect kan zijn van ‘gevoel versus technologie’ maakte Sytsma duidelijk aan de hand van puntpaprika’s die handmatige’ als klasse I waren beoordeeld. Volgens de robot behoorde – bij de toen gehanteerde kwaliteitsinstellingen- tachtig procent van deze partij tot klasse I, en werd twintig procent dus naar een lagere klasse verwezen. ‘We hebben het afgelopen jaar geleerd dat het valideren van de kwaliteit met een robot complex is. Om dat te ondervangen hebben we een protocol voor de kwaliteitsbeoordeling opgesteld waarmee de robot beslissingen kan nemen die aansluiten op wat in de praktijk wordt gevraagd. We gaan dat weer onderzoeken.’

Precies met gewicht

De sorteerrobot is ook in staat om combinaties van paprika’s te maken voor bijvoorbeeld pondsverpakkingen, en daarbij zo min mogelijk over het vereiste gewicht te gaan. Dat gaat goed. Bij handmatig verpakken kan in de markt het weggeefpercentage met puntpaprika oplopen van 15 tot 20 procent, met de sorteerrobot bleef dit beperkt tot maximaal 2,6 procent.