Van der Woerd kiest best passende taakkaartsoftware met hulp van NPPL

Na een groeiseizoen gewerkt te hebben onder de vlag van NPPL, is het tijd voor “de oogst” bij Loon- en akkerbouwbedrijf van der Woerd. Wat ging er goed, wat kan beter en hoe staat het met het maken van taakkaarten? Over precisielandbouw gesproken: ‘Op het wél overgezaaide perceelsdeel lag de opbrengst gemiddeld drie ton per hectare hoger.’

Afgelopen voorjaar nam Loon- en akkerbouwbedrijf van der Woerd in Zoelen (Gld.) deel aan het project Nationale Proeftuin Precisielandbouw (NPPL). Samen met NPPL-expert Kasper van Tilburg werd gezocht om een manier te vinden om eenvoudig taakkaarten te maken. Recentelijk gingen we opnieuw langs bij het bedrijf om te horen of die missie is geslaagd. Ter plaatse treffen we niet alleen Gijs van der Woerd en Ernst Beker met wie Van der Woerd het bedrijf leidt, maar ook Arjan van de Pol. Arjan werkte naast zijn studie Bedrijfskunde en Agribusiness aan de HAS in Den Bosch in zijn vrije tijd al mee op het bedrijf en is inmiddels in dienst. Hij gaat zich onder meer richten op het samenstellen en maken van taakkaarten voor bemesten, zaaien en gewasbescherming.

Na veel proberen keus gemaakt

Gedurende het jaar probeerden en evalueerden vooral Ernst en Arjan verschillende software voor het maken van taakkaarten. Ernst: ‘We zijn op zoek gegaan naar welk type software het beste past bij ons bedrijf, onze toepassingen en onze wensen. Een van die wensen is om rondom percelen een 24 meter brede bufferrand te voorzien van een tien procent hogere dosering herbiciden. Dat doen we omdat we zien dat die maatregel een substantieel lagere onkruiddruk in de rest van het perceel geeft zodat we daar kunnen reduceren in middelengebruik. Lang niet elk type software is hiervoor geschikt. Dat geldt ook voor de mogelijkheid om percelen op te kunnen delen.’ Een ander keuzeargument is de mogelijkheid om data uit verschillende bronnen te kunnen koppelen. Dit betreft onder meer data van bodemscans en -monsters, satellietdata, machinegegevens, opbrengstmeetgegevens en teeltregistratie. ‘Voor het laatste werken we tot dusver met CropVision. Maar voor een areaal van vierhonderd hectare en de teeltregistratie voor veel klanten van het loonbedrijf, is dat niet de meest geschikte oplossing. We willen bij voorkeur toe naar een alles-in-een softwarepakket’, vertelt Ernst.

Ernst Beker werkt hier aan een taakkaart voor gewasbescherming in 2026 aan de hand van een satellietbeeld van een perceel wintergerst van juni 2025. De drie kleuren staan voor drie verschillende doseringen met een variatie van tien procent tussen de groene en oranje delen. Goed zichtbaar is de bufferrand rond het perceel met eveneens een tien procent hogere dosering.

Data koppelen

De revue passeerden onder andere een betaalde variant van Taakkaart.nl en ook Farmmaps, QGIS en Cloudfarm van CropX/Dacom. Samen met Kasper van Tilburg evalueerden de akkerbouwers de verschillende oplossingen. ‘Kasper heeft ons daarbij enorm goed geholpen en op basis daarvan hebben we geconcludeerd dat Cloudfarm weliswaar nog niet al onze wensen waar kan maken, maar wel de beste uitgangspositie heeft. Zo hebben we toegang tot hoge resolutie satellietbeelden en kunnen we de grootte van het raster, van het grid, voor bewerkingen aanpassen. Ook kunnen we verschillende data koppelen zodat je parallellen kunt vaststellen. Kijk je namelijk naar data van bodemscans, satellieten en opbrengstmetingen, dan komt het perceelsbeeld overeen. Ook met je eigen gevoel en beeld. Daardoor heeft het laten uitvoeren van (dure) bodemscans in de meeste gevallen geen toegevoegde waarde meer waardoor we efficiënter kunnen werken én kosten kunnen besparen. Een ander voordeel is dat we machinedata kunnen koppelen.’

Een blik van bovenaf maakte halverwege september meteen duidelijk welk effect de grondsoort heeft op de stand van de suikerbieten op het niet beregende perceel voor het bedrijf. Ernst Beker: ‘Op de zandgrond gingen de planten slapen en stopte de groei op een gegeven moment gewoonweg.’

Snel taakkaarten maken lukt, tenzij

Terugkijkend zijn er afgelopen jaar duidelijk stappen gemaakt die zonder NPPL-betrokkenheid niet gezet hadden kunnen worden. Ernst: ‘Een relatief eenvoudige standaard taakkaart maken Arjan en ik nu binnen tien minuten in Cloudfarm. Dat is nu recht toe recht aan, zowel letterlijk als figuurlijk. Zodra we specifieke wensen hebben zoals een bufferrand, dan blijft Kaspers hulp vooralsnog wel nodig. Zo heeft Kasper voor ons een taakkaart gemaakt voor variabel bieten zaaien met rondom vier omgangen (24 meter in totaal) met een zaaiafstand van 18 centimeter. Daarbinnen hebben we zelf de zaaidichtheid aangepast aan de grondsoort. Normaal zaaien we bieten op 20 centimeter afstand maar dit jaar hebben we op lichtere grond/zandkoppen nauwer gezaaid (16 centimeter) en op zwaardere gronden ruimer (20 centimeter).’ Uiteindelijk lukte het niet om op alle geplande percelen variabel te zaaien. ‘Dat kwam’, zegt Gijs van der Woerd, ‘omdat we mulchzaaien en dus geen specifieke voorafgaande grondbewerking doen. Daartoe hadden we de kouterdruk dusdanig vergroot dat de zaaikouters de machine uit de grond tilden en ’m op die manier telkens uitschakelden. Soms is het moeilijk met alle technieken bij elkaar de oorzaak te vinden waarom een machine niet werkt en ben je geneigd om op de standaard manier te gaan zaaien vanwege tijdsdruk.’

Suikerbieten gingen slapen

Welk effect het zaaien van suikerbieten op variabele zaaiafstand afhankelijk van de grondsoort had kunnen hebben, wordt daarentegen in een oogopslag duidelijk op het niet beregende perceel voor het bedrijf. Ernst: ‘Op de dronebeelden van halverwege september is heel goed te zien welke effecten het heel droge seizoen heeft gehad op de ontwikkeling van de suikerbieten. Op de zandkoppen gingen de planten slapen en stopte de groei op een gegeven moment gewoonweg. Door daar dikker te zaaien, probeer je dergelijke effecten te beïnvloeden. In elk geval ten dele.’ In de wintertarwe zag Van der Woerd welke conclusies je kunt trekken aan de hand van een opbrengstmeetsysteem dat op alle vier maaidorsers van het bedrijf aanwezig is. ‘Op een van onze percelen met vrij zware rivierkleigrond waar we op 6 oktober 2024 wintertarwe zaaiden, bleef de groei achter vanwege een slechte kiemkracht van het zaad. We besloten daarop deels wel over te zaaien en deels niet. En met resultaat. Op het wel overgezaaide perceelsdeel lag de opbrengst gemiddeld drie ton per hectare hoger dan op het niet overgezaaide perceelsdeel waar we maar 9 tot 12 ton per hectare oogsten!’

Arjan van de Pol werkte gaat zich onder meer richten op het samenstellen en maken van taakkaarten voor bemesten, zaaien en gewasbescherming.

Goede voorbereiding blijft alles

Het bedrijf probeert ’s winters zoveel mogelijk voor te bereiden om tijdens de dynamiek van de seizoenstart uitdagingen en stilstand te voorkomen. ‘Dat geldt zeker voor het maken van standaard taakkaarten voor teeltseizoen 2026. Zo kunnen we een taakkaart voor variabel zaaien van suikerbieten voor dit jaar, over vier jaar opnieuw gebruiken. Hetzelfde geldt min of meer voor de grootte van het raster/grid die bij ons afhangt van de werkbreedte van de machine en de grootte van de bufferranden. En denk ook aan de juiste eenheden voor de taakkaarten. Zo vraagt de ene zaaimachine om de zaaiafstand terwijl de andere het aantal eenheden zaad per hectare nodig heeft. Als je daar pas in het veld achter komt, dan gebruik je zo’n taakkaart uiteindelijk vaak alsnog niet. Een goede voorbereiding is en blijft alles en daar hoort ook bij dat er iemand binnen je bedrijf is die de tijd ervoor heeft en die het leuk vindt om de taakkaarten te maken. Zoals Arjan nu bij ons.’

NPPL-expert Kasper van Tilburg hielp bij het evalueren van verschillende typen taakkaartsoftware en het selecteren van de best passende taakkaartsoftware voor het bedrijf.