‘Artificial Intelligence is als Netflix voor de boer’

De Nederlandse boer die nu (nog) niet veel opheeft met Artificial Intelligence (AI), zal morgen echt niet failliet gaan als-ie er zich alsnog niet snel in verdiept. De slimme boer die het wel doet, kan er uiteindelijk wel geld mee verdienen, zijn teelt verbeteren of minder milieubelastend zijn, voorspelt Ioannis Athanasiadis. Vijf vragen aan deze AI-professor van de WUR.

Wageningen Universiteit heeft dit jaar een nieuwe leerstoel Kunstmatige Intelligentie opgericht om dieper in te gaan op hoe kunstmatige intelligentie ingezet kan worden om complexe wereldwijde problemen aan te pakken. De voorzitter van deze nieuwe leerstoel is de Griekse professor Ioannis Athanasiadis.

Hoe zal AI de landbouw komende jaren gaan veranderen?
‘Dat is enorm afhankelijk van waar je bent. In Afrika gebruiken boeren AI chat-bots om toegang te krijgen tot basic-data (bijvoorbeeld over het lokale weer) en landbouwadvies. Omdat ze moeilijk toegang tot info hebben. In Nederland is die info er vaak wel. De boer heeft de basis hier best op orde. Hier gaat de boer vooral baat hebben met AI als adviestool. Zie het als Netflix. Die bepaalt ook wat voor jou interessant is. Als jij als boer de juiste data invoert (over grond, weer, opbrengst, ziektes etc.) zal AI er maatgemaakt advies op geven. Zoals Netflix jou films voortovert die jij leuk vindt. Maatwerk dus. AI kan boerderij data combineren met soortgelijke gebieden als België en Noord Frankrijk bijvoorbeeld. Maar het vraag dus wel om data van je eigen bedrijf toegankelijk te maken en (desgewenst) te delen voor een goed advies.’

Gaat de klassieke boer die niet veel opheeft met AI, failliet als-ie digitaal afwezig blijft?
‘Dat denk ik niet. Maar hij gaat er dan ook niet van profiteren. Als je goede data invoert, kan dat je helpen om opbrengst te verhogen, teelt te verbeteren of de milieu-impact te verlagen. Google maps was eerst ook maar een stratenkaart. Nu weet-ie waar files staan en hoe je er omheen kunt. AI zal, denk ik, in Nederland voornamelijk een grote rol gaan spelen in risicobeheersing. Met goed gebruik van AI kan de boer risico’s beter in kaart brengen en beter beheersen. In mijn team ontwikkelen we oplossingen voor kunstmatige intelligentie die boeren adviseren over wanneer en hoeveel ze hun velden moeten besproeien of sproeien, zodat ze hun productie kunnen optimaliseren en het milieu niet belasten met overmatig waterverbruik of de verspreiding van chemicaliën.’

Wat is een eerste stap voor de boer die niks met AI heeft?
‘Begin om je er eens in te verdiepen. Er zijn al best veel apps op de markt die je kunnen helpen. Maar meeliften kan ook. Coöperaties zijn er al mee bezig, of lift anders mee op de machinefabrikanten die op allerlei manieren al AI in hun machines aan het verwerken zijn. AI kan al heel veel meer dan alleen handleidingen vertalen via Chat GTP. Maar het blijft heel lastig om te weten welke kant het allemaal op gaat. Probeer het gewoon een beetje te volgen. Leer ook van elkaar. Je hebt wel een kritieke massa nodig voor goede analyse. Aan drie gebruikers van een app heb je niet veel. Misschien heeft de Nederlandse boer ook wel een handicap. De marges zijn smal en ze doen het al veel goed. Maar met AI kan het misschien nog net even beter. De vergelijking met auto’s gaat misschien ook wel op. Je kunt tegenwoordig kiezen uit heel veel opties. Dit wel, dat niet. Dat zal met tools/apps in de landbouw ook zo gaan. Wat wil je hebben en wat past bij jou? Kunstmatige intelligentie helpt ons nu al om betere beslissingen te nemen op het gebied van landbouwproductiebeheer, precisielandbouw, genetische verbetering van planten en geïntegreerde kascontrole. Ook op mondiaal niveau stelt kunstmatige intelligentie ons in staat om nauwkeuriger voorspellingen te doen over de wereldwijde voedselketen en beter in te schatten hoe klimaatverandering de voedselzekerheid beïnvloedt.’

Voor welke landbouwsector lijkt AI het meest geschikt?
‘De volwassenheid van de beschikbare oplossingen verschilt per sector. Over het algemeen is kunstmatige intelligentie economisch rendabeler in landbouwproductie met een hogere economische waarde. We werken samen met een groot Europees netwerk (AgrifoodTEF) om oplossingen voor kunstmatige intelligentie in de agrovoedingssector te testen. Samen met meer dan dertig partners uit heel Europa werken we samen om oplossingen voor kunstmatige intelligentie en robotica te testen en valideren in de praktijk, en de penetratie en volwassenwording van innovatieve oplossingen te versnellen, waarbij we kleine en middelgrote ondernemingen ondersteunen, met bijzondere aandacht voor startups.’

Geef eens wat voorbeelden van hoe jullie bezig zijn met AI ontwikkelingen?
‘We ontwikkelen technieken zoals die gebruikt worden voor zelfrijdende auto’s: kunstmatige intelligentie experimenteert met verschillende landbouwpraktijken in gesimuleerde omgevingen en ontdekt de meest efficiënte. In het Smart Droplets-project laten we zien hoe we efficiënte spuitadviezen voor akkerbouwgewassen kunnen bedenken om goede opbrengsten te behalen en de lozing van chemicaliën in het milieu te minimaliseren. We ontwikkelen een “persoonlijke assistent” die voor elk specifiek veld leert wat de beste landbouwpraktijk is om hulpbronnen te besparen en de productie te optimaliseren, met zeer goede resultaten. En in het PHENET-project richten we ons op kunstmatige intelligentiemethoden voor genetische verbetering van planten. Concreet ontwikkelen we deep learning-systemen die de meest efficiënte gentypes in nieuwe omgevingen kunnen identificeren. Dit stelt ons in staat om nieuwe rassen te ontdekken met een hogere opbrengst en betere kwaliteit, onder nieuwe klimatologische omstandigheden. Ook onderzoeken we, in samenwerking met de Voedsel- en Landbouworganisatie van de Verenigde Naties (FAO), hoe chatbotachtige persoonlijke assistentiesystemen kunnen worden gebruikt om boeren in Sub-Sahara Afrika aanbevelingen te doen. Voortbouwend op technologieën zoals ChatGPT en de uitgebreide bibliotheek van de FAO, proberen we applicaties te ontwikkelen die nuttig zijn voor het trainen van boeren en het verspreiden van goede praktijken.’