‘Elektrisch afdoden meest effectief tegen onkruiden’

Poppe Landbouw werkt met zowel een elektroweeder als een robotweeder van Andela. De ervaringen zijn goed. ‘In juli concludeerden we dat elektrisch bestrijden van onkruiden, zowel in wortels als witlof goed werkt’, zegt Marien Poppe. ‘Met name grassen, distels en (wortel)onkruiden blijven veel langer weg.’ Over deze ervaringen maar ook wanneer Poppe de robotweeder en de elektroweeder gebruikt.

Van begin april tot medio juli heeft Poppe Landbouw in Nagele (Fl.) onkruiden grotendeels elektrisch bestreden. Marien en Joos Poppe zijn erg tevreden over het resultaat. ‘Dit jaar kende een vroeg en droog voorjaar, waardoor we veel meer met de robotweeder en elektroweeder konden rijden dan in 2024. Eerst in de uien en daarna ook in peen en witlof. Want de ruggen zaten er op tijd in’, zegt Marien Poppe. ‘We hebben met beide machines veel rondjes gedraaid en daarmee is veel onkruid weggehaald’, zegt Poppe. ‘Elektrische onkruidbestrijding doet veel meer op onkruiden dan branden, eggen of schoffelen. Met name bij hardnekkige onkruiden en bijvoorbeeld distels, waar we dit jaar vooral in de witlof veel last van hadden.’ Voor het zaaien van witlof had Poppe met de elektroweeder al twee keer volvelds veel distels weggehaald. ‘We merken dat dit met de elektroweeder het beste gaat als de distels al wat groter zijn en ongeveer tien centimeter boven de grond staan. Dan raak je de plant op een groter oppervlak en geleidt de stroom dieper naar de wortels’, vertelt Poppe.

De robotweeder van Andela.

Onderscheiden

De robotweeder die Poppe in 2023 heeft gekocht, werkt juist het beste op kleine onkruidjes. ‘Grotere distels in de rij slaat de robot over’, zegt Poppe. Om onkruid in de rij te verwijderen, is na het zaaien van witlof en peen gewerkt met de robotweeder. ‘Dat lukt nog bij onkruid tot ongeveer zes centimeter hoog. Als onkruid en gewas groter zijn en door elkaar groeien, kan de robot op de foto’s het onkruid niet meer onderscheiden van het gewas’, zegt Paul Andela, eigenaar van Andela Techniek & Innovatie in Nagele die de electroweeder uitleent aan Poppe. ‘Bij grotere onkruiden ga je werken met de elektroweeder achter de trekker en bestrijd je onkruiden tussen de rijen. Het mooie van deze machine is dat onkruiden die in de rij staan, maar met hun blad tussen de rij hangen, wel worden geraakt door de strijkers van de electroweeder. Die ben je dan ook kwijt.’

Elektroweeder tegen distels

In witlof heeft Poppe de distels ook een keer gebrand. ‘Maar dat heeft ondergronds geen effect. Je brandt alleen bovengronds af. De volgende morgen komen er alweer groene kronen in, dat heeft nul effect. Dat is een groot verschil met de elektroweeder die tot diep in de wortel doorwerkt’, zegt Poppe. ‘Op twee percelen met een zware distelaantasting is vier keer gereden met de elektroweeder. Dat had een erg goed resultaat. Op hele grote plekken met distels komen veel minder scheuten terug.’ Onkruiden zoals grassen en distels, die moeilijk weg te branden zijn, kon Poppe beter bestrijden met de elektroweeder. Zolang het gewas nog niet dicht staat, rijdt hij daar zo lang mogelijk mee door. Poppe heeft 40 hectare uien, 40 hectare witlof en 40 hectare peen, waarvoor de electroweeder voldoende capaciteit heeft. ‘Ik had er graag het hele seizoen mee gereden, maar de machine was niet altijd beschikbaar. Gelukkig hadden we dit seizoen wel veel werkbare dagen.’ Als Poppe wel continu de beschikking had gehad over de electroweeder had hij daarmee alle onkruidbestrijding gedaan. ‘Want elektrisch onkruid bestrijden werkt gewoon veel beter dan branden, schoffelen of eggen. En het kan op langere termijn zeker uit, omdat het heel veel handarbeid bespaart’, zegt Poppe. Dit seizoen heeft hij ook veel gebrand en veel arbeid ingehuurd om handmatig te schoffelen.

Andrey, een medewerker van Poppe, bestuurt de negen meter brede robotweeder ARW-912 bij het draaien op de kopakker in de uien. ‘Tot dusver loopt er nog iemand bij de robotweeder voor het keren van de machine op de kopakker’, zegt Paul Andela. ‘We werken aan een 100% autonome werking.‘

Verschillen in onkruid

Volgens Andela moeten telers bij lastige onkruiden zoals herderstasje en hanepoot net als met de brander de snelheid van de electroweeder verlagen, zodat er wat langer stroom op de plantjes staat om ze te verhitten. ‘Houtige onkruiden zoals herderstasje en melde zijn minder vochtig dan distels, waardoor de geleiding lager is. Melkdistel gaat makkelijk en is direct dood, net als heermoes. Alhoewel dit onkruid wat touwachtig oogt, maakt het blijkbaar toch goed contact. Melde staat nog lang overeind en zie je pas na langere tijd doodgaan’, zegt Andela. ‘Dat geldt ook voor varkensgras’, vult Poppe aan.

Uien te vroeg gezaaid

‘Dit jaar was de onkruiddruk in de uien hoog, omdat ik half maart al uien had gezaaid en we te laat waren begonnen met handwieden in de uien. Achteraf had ik beter eerst een vals zaaibed kunnen maken om onkruiden kwijt te raken’, zegt Poppe. ‘Gelukkig heeft de robot dit jaar veel weggehaald, anders waren we er helemaal in omgekomen. De eerste keer met de robot stonden er 100.000 tot 150.000 onkruiden per hectare, dat is niet zoveel en reed de robot met 1.000 meter per uur vrij hard. De tweede en derde keer stond er veel meer onkruid en reed de robot nog maar 250 meter per uur.’ Poppe is erg enthousiast over elektrisch onkruid wieden, maar stelt dat andere machines ook nodig blijven. ‘Schoffels gebruik ik in meer gewassen, ook in aardappels en het heeft meer functies. We schoffelen in peen bijvoorbeeld de bodem los tegen bodemschimmels. En een eg kan ik voor opkomst ook prima inzetten in uien en aardappels. En volvelds toepassen met een aanaardkap en frees voor rugopbouw en onkruidaanpak. Een eg heeft veel effect op kiemdraden in de grond en pakt ook onkruid in de rij. Daarvoor is de electroweeder niet bedoeld, maar het raakt wel blad van onkruiden in de rij.’

De elektroweeder van Andela.

Toekomst elektrisch wieden

Andela Techniek & Innovatie heeft enkele tientallen elektrische wieders verkocht. ‘De animo voor onze machines groeit door. Als ik nog vijf extra electroweeders had gehad, dan had ik ze dit jaar nog verkocht in Duitsland. Daar zaaien ze heel laat peen en is het wiedseizoen lang’, zegt Andela, die merkt dat loonwerkers en grotere biologische akkerbouwers willen investeren in elektrisch wieden. ‘Bij gangbare teelt gaat deze methode ook doorzetten, want het herbicidenpakket neemt af. Ik zie de onkruiddruk echt toenemen in vergelijking met vijf tot tien jaar geleden.’ Poppe wil in de toekomst graag een volledig autonoom werkende robot. ‘Tot dusver loopt er nog iemand bij de robotweeder voor het keren van de machine op de kopakker’, zegt Poppe. ‘Om daarmee het optimale uit de machine te halen.’ Andela geeft aan dat er wordt gewerkt aan de oplossing voor een honderd procent autonome werking.

Bij droge grond is elektrische afdoding het meest effectief

‘Met de elektroweeder maak je in principe kortsluiting’, legt Paul Andela uit. ‘Hoe droger het is, hoe minder kortsluiting je maakt en hoe harder je kunt rijden. Dan houd je meer energie over om onkruiden te bestrijden. Dan gaat er meer stroom door de vochtige plant heen richting de haarworteltjes dieper in de grond waar het meeste vocht zit en dan is het effect op afsterven van onkruid het grootst.’ Marien Poppe zet tijdens het elektrisch wieden het vermogen hoger als de grond verder opdroogt om nog beter van zijn onkruiden af te komen. ‘Op hele droge klei heb je de minste kortsluiting en energieverlies’, weet Andela. ‘Dalgrond geleidt beter. Dan heb je dus meer kortsluiting en moet je voor een goede afdoding van onkruiden langzamer rijden.’ Het brandstofverbruik van de elektroweeder is hoger als het natter is, want dat vraagt meer stroom. ‘Met schoffelen verbruiken we de minste brandstofverbruik’, zegt Poppe. ‘Schoffelen vraagt minder vermogen, maar één keer elektroweeder staat qua effect gelijk aan drie keer schoffelen. De weeder is effectiever en ruimt distels en wortelonkruiden ook op. Bij branden gebruik je ook nog gas, maar ook dat is minder effectief in onkruidbestrijding. Als er alleen maar zaaionkruiden staan, werkt branden ook goed.’

De elektroweeder van Andela. ‘Elektrisch bestrijden van onkruiden gaat beter dan schoffelen, omdat de stroom tot in de wortels komt. Het werkt dieper in de grond waardoor onkruiden minder snel terugkomen. Hardnekkige distels en andere (wortel)onkruiden raken we daarmee goed kwijt.’

Goede analyse voor juiste datasets

Om de herkenning van onkruiden door de robotweeder te verbeteren, zijn dit voorjaar veel verbeteringen in de algoritmen doorgevoerd. ‘Soms is herkenning heel lastig. Van meldes zijn er bijvoorbeeld heel veel varianten. Het blijft altijd cruciaal om foto’s goed te analyseren voor de juiste datasets’, zegt Andela. ‘Bij een niet veel voorkomend gewas helpt het als de klant de ontwikkeling van de juiste dataset ondersteunt door het gewas van onkruid te onderscheiden op de foto’s en de robot goed te voeden met de juiste data. De analyse is dom werk, maar wel heel belangrijk. Ik zie het verschil niet tussen een jonge melkdistel- en witlofplantje. Maar iemand moet de computer wel vertellen wat het verschil is om het daarop te kunnen trainen en het onderscheid te maken.’